หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

จัดทำแผนปฏิบัติการบิน UAS

สาขาวิชาชีพการบิน


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ AVT-TFUV-287A

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ จัดทำแผนปฏิบัติการบิน UAS

3. ทบทวนครั้งที่ 1 / 2568

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

3153 นักบินและผู้ประกอบวิชาชีพอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)

                หน่วยสมรรถนะนี้ประกอบด้วยความรู้และทักษะที่จำเป็นในการจัดทำแผนการปฏิบัติการบิน UAS อย่างเป็นระบบ โดยครอบคลุมการกำหนดวัตถุประสงค์ภารกิจ การออกแบบเส้นทางบิน การจัดทำเอกสารแผนการบินให้เป็นไปตามข้อกำหนดของหน่วยงานกำกับดูแล และการประเมินผลเพื่อปรับปรุงแผนให้เหมาะสมกับสถานการณ์จริง ผู้ปฏิบัติงานจะต้องสามารถใช้ซอฟต์แวร์วางแผนการบิน วิเคราะห์ข้อจำกัดภาคสนาม และดำเนินการวางแผนเพื่อเพิ่มความปลอดภัยและประสิทธิภาพของภารกิจได้อย่างถูกต้องและมีความรับผิดชอบ

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)

ผู้ควบคุมอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)

1.พระราชบัญญัติว่าด้วยการเดินอากาศ พ.ศ. 2497 และฉบับแก้ไขเพิ่มเติม

2. ประกาศสำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย (CAAT) เรื่องหลักเกณฑ์การอนุญาตและการปฏิบัติงานของอากาศยานไร้คนขับ

3. พระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2560

 

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)		 รหัส PC
(จากระบบ)
10203.01

กำหนดวัตถุประสงค์ของภารกิจและข้อจำกัดการบิน

1. ระบุเป้าหมายของภารกิจ UAS 

 10203.01.01 229173
10203.01

กำหนดวัตถุประสงค์ของภารกิจและข้อจำกัดการบิน

2. วิเคราะห์ข้อจำกัดด้านระยะเวลาและพลังงานของ UAS

 10203.01.02 229174
10203.01

กำหนดวัตถุประสงค์ของภารกิจและข้อจำกัดการบิน

3. พิจารณาปัจจัยที่อาจส่งผลกระทบต่อการปฏิบัติภารกิจ 

 10203.01.03 229175
10203.01

กำหนดวัตถุประสงค์ของภารกิจและข้อจำกัดการบิน

4. กำหนดแผนสำรองในกรณีเกิดข้อผิดพลาดหรือเหตุฉุกเฉิน

 10203.01.04 229176
10203.02

ออกแบบเส้นทางการบิน UAS ให้เหมาะสมกับภารกิจ

1. ใช้ซอฟต์แวร์วางแผนเส้นทางการบินให้เหมาะสมกับพื้นที่ปฏิบัติการ

 10203.02.01 229177
10203.02

ออกแบบเส้นทางการบิน UAS ให้เหมาะสมกับภารกิจ

2. กำหนดจุดบินขึ้นและลงจอดที่ปลอดภัย

 10203.02.02 229178
10203.02

ออกแบบเส้นทางการบิน UAS ให้เหมาะสมกับภารกิจ

3. วิเคราะห์อุปสรรคที่อาจเกิดขึ้นระหว่างเส้นทางการบิน

 10203.02.03 229179
10203.02

ออกแบบเส้นทางการบิน UAS ให้เหมาะสมกับภารกิจ

4. ตรวจสอบความถูกต้องของแผนการบินก่อนดำเนินการ

 10203.02.04 229180
10203.03

จัดทำเอกสารแผนการบินให้เป็นไปตามกฎระเบียบ

1. ระบุรายละเอียดแผนการบิน 

 10203.03.01 229181
10203.03

จัดทำเอกสารแผนการบินให้เป็นไปตามกฎระเบียบ

2. กรอกแบบฟอร์มแผนการบิน UAS ตามข้อกำหนดของหน่วยงานกำกับดูแล

 10203.03.02 229182
10203.03

จัดทำเอกสารแผนการบินให้เป็นไปตามกฎระเบียบ

3. ตรวจสอบและยืนยันข้อมูลในแผนการบินให้มีความถูกต้องครบถ้วน

 10203.03.03 229183
10203.03

จัดทำเอกสารแผนการบินให้เป็นไปตามกฎระเบียบ

4. อธิบายขั้นตอนการส่งแผนการบินให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องอนุมัติ

 10203.03.04 229184
10203.04

ประเมินและปรับปรุงแผนการบินตามสถานการณ์จริง

1. ตรวจสอบให้การดำเนินการบิน UAV เป็นไปตามแผนที่ได้รับอนุมัติ

 10203.04.01 229185
10203.04

ประเมินและปรับปรุงแผนการบินตามสถานการณ์จริง

2. บันทึกการเปลี่ยนแปลงและปรับปรุงแผนการบินเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ

 10203.04.02 229186
10203.04

ประเมินและปรับปรุงแผนการบินตามสถานการณ์จริง

3. รายงานอุปสรรคในการดำเนินงานให้ผู้เกี่ยวข้องทราบ

 10203.04.03 229187
10203.04

ประเมินและปรับปรุงแผนการบินตามสถานการณ์จริง

4. ทบทวนและอัปเดตแผนการบิน UAV ตามข้อจำกัดที่พบในการดำเนินงานจริง

 10203.04.04 229188

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)
N/A

13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1.    วิเคราะห์วัตถุประสงค์ภารกิจ UAS และกำหนดเป้าหมายอย่างชัดเจน

2.    ประเมินข้อจำกัดด้านพลังงาน ระยะทาง และเวลา

3.    ใช้ซอฟต์แวร์เพื่อออกแบบเส้นทางการบินอย่างเหมาะสม

4.    วางแผนเส้นทางและเลือกจุดบินขึ้น/ลงที่ปลอดภัย

5.    วิเคราะห์อุปสรรคในเส้นทางการบินและกำหนดแผนสำรอง

6.    ตรวจสอบความถูกต้องของแผนการบินก่อนปฏิบัติภารกิจ

7.    รวบรวมข้อมูลและจัดทำแผนการบิน UAS อย่างถูกต้อง

8.    กรอกแบบฟอร์มตามข้อกำหนดของหน่วยงานกำกับดูแล

9.    ตรวจสอบข้อมูลและแก้ไขข้อผิดพลาดของแผนการบิน

10.  ประเมินและปรับปรุงแผนการบินตามสภาพแวดล้อมจริง

11.  จัดทำรายงานและสื่อสารกับหน่วยงานกำกับดูแลอย่างมืออาชีพ

 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1.    ซอฟต์แวร์วางแผนการบิน UAS เช่น Mission Planner, DJI GS Pro

2.    การประเมินความเสี่ยงในการบิน

3.    การวิเคราะห์ภูมิประเทศและสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลต่อ UAS

4.    มาตรฐานและข้อบังคับในการวางแผนเส้นทาง UAS

5.    อุตุนิยมวิทยาและการประเมินสภาพอากาศ

6.    แนวทางการจัดทำแผนสำรอง (Contingency Plan)

7.    การประยุกต์ใช้ข้อมูลภารกิจในการตัดสินใจและควบคุม UAS

8.    ข้อกำหนดการบิน UAS ของหน่วยงาน เช่น CAAT, ICAO, EASA

9.    เนื้อหาและโครงสร้างของแบบฟอร์มแผนการบิน UAS

10.  มาตรฐานด้านความปลอดภัยของภารกิจ UAS

11.  การจัดการและแก้ไขสถานการณ์เมื่อมีการเบี่ยงเบนจากแผน

12.  การประเมินผลและรายงานการดำเนินภารกิจ UAS

 

14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

o    หนังสือการขึ้นทะเบียนรับรองขั้นพื้นฐาน (Basic Certificate) หรือหนังสือการขึ้นทะเบียนขั้นสูง  (Advanced Level 1 Certificate) จากสำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย 

o    เอกสาร/ข้อมูล สรุปจำนวนชั่วโมงการบิน

o    หนังสือรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ (ถ้ามี)

o    แฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio) (ถ้ามี)

o    แบบบันทึกการสังเกตการณ์ภาคปฏิบัติ

o    แบบบันทึกการสอบสัมภาษณ์

o    แผนการบินฉบับสมบูรณ์ที่จัดทำขึ้นจากภารกิจสมมติ รวมถึงแผนสำรองในกรณีฉุกเฉิน (ถ้ามี)

o    เอกสารแสดงการใช้ซอฟต์แวร์วางแผนเส้นทางบิน (เช่น แผนภาพเส้นทาง, waypoint, จุดขึ้น-ลง) (ถ้ามี)

o    แบบฟอร์มแผนการบินที่กรอกอย่างครบถ้วนและถูกต้องตามข้อกำหนดของหน่วยงานกำกับดูแล (ถ้ามี)

o    เอกสารหรือรายงานการปรับปรุงแผนการบินตามสถานการณ์จริงในการจำลองภารกิจ (ถ้ามี)

(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

o    ประกาศนียบัตร/วุฒิบัตร การอบรมในหลักสูตรที่เกี่ยวข้อง (ถ้ามี)

(ค) คำแนะนำในการประเมิน (Assessment Guidance)

o    เจ้าหน้าที่สอบประเมินสมรรถนะ จัดทำแผนปฏิบัติการบิน UAS โดยพิจารณาจากหลักฐานที่เกี่ยวข้องทั้งหลักฐานด้านการปฏิบัติงาน และหลักฐานความรู้ ประกอบการพิจารณาเข้าสู่กระบวนการประเมินสมรรถนะ

o    จัดภารกิจจำลอง (scenario) ให้ผู้เรียนเป็นผู้รับผิดชอบวางแผนเส้นทางการบินอย่างเหมาะสมกับข้อจำกัดและความต้องการของภารกิจ

(ง) วิธีการประเมิน (Assessment Methods)

o    การประเมินภาคปฏิบัติ (Practical Demonstration) 

o    การสอบสัมภาษณ์ (Oral Interview)

15. ขอบเขต (Range Statement)

(1) คำแนะนำ: 

           การจัดทำแผนการบิน UAS ครอบคลุมตั้งแต่การกำหนดเป้าหมายภารกิจ การวิเคราะห์ข้อจำกัดด้านเทคนิคและสภาพแวดล้อม ไปจนถึงการออกแบบและส่งแผนการบินให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องอนุมัติ การดำเนินงานจะต้องใช้เครื่องมือซอฟต์แวร์ที่เหมาะสม ควบคู่กับการประเมินความเสี่ยง การกำหนดทางเลือกสำรอง และการปรับปรุงแผนตามสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงระหว่างภารกิจ เพื่อให้ภารกิจสำเร็จอย่างปลอดภัยและสอดคล้องกับข้อกำหนดทางกฎหมาย

(2) คำอธิบายรายละเอียด

            o    การกำหนดเป้าหมายของภารกิจ UAS  เช่น การสำรวจภาพทางอากาศ การเก็บข้อมูล หรือการสนับสนุนภารกิจพิเศษ

            o    ข้อจำกัดทางเทคนิค เช่น เวลาในการบิน พิสัย แบตเตอรี่ และผลกระทบจากสภาพอากาศ

            o    อุปสรรคและพื้นที่เสี่ยง เช่น เขตห้ามบิน สิ่งกีดขวาง หรือพื้นที่ชุมชน เพื่อปรับเส้นทางให้ปลอดภัย

 

16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

o    การประเมินภาคปฏิบัติ (Practical Demonstration) 

o    การสอบสัมภาษณ์ (Oral Interview)

 

กลับ

ยินดีต้อนรับ