3153 นักบินและผู้ประกอบวิชาชีพอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

            หน่วยสมรรถนะนี้ประกอบด้วยความรู้และทักษะที่จำเป็นในการดำเนินมาตรการด้านความปลอดภัยตลอดกระบวนการปฏิบัติการบิน UAS โดยเริ่มตั้งแต่การเตรียมความพร้อมก่อนปฏิบัติภารกิจ เช่น การตรวจสอบข้อกำหนดความปลอดภัย การกำหนดเขตปลอดภัย และการใช้ PPE ที่เหมาะสม รวมถึงการประเมินความเสี่ยง การนำมาตรการลดอุบัติเหตุมาปรับใช้ และการเฝ้าระวังการทำงานของ UAS ขณะบิน นอกจากนี้ยังรวมถึงการตอบสนองต่อเหตุฉุกเฉิน การรายงานอุบัติเหตุ และการปรับปรุงแนวทางเพื่อยกระดับมาตรการความปลอดภัยอย่างต่อเนื่องตามมาตรฐานที่เกี่ยวข้อง

ผู้ควบคุมอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน

1.    พระราชบัญญัติว่าด้วยการเดินอากาศ พ.ศ. 2497 และฉบับแก้ไขเพิ่มเติม

2.    ประกาศสำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย (CAAT) เรื่อง หลักเกณฑ์การอนุญาตและการปฏิบัติงานของอากาศยานไร้คนขับ

3.    พระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2560

4.    พระราชบัญญัติการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 (PDPA)

5.    ข้อกำหนดของสำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.)

6.    มาตรฐานของ ICAO, EASA, และแนวทางของ FAA

7.    ข้อกำหนดของกองทัพและหน่วยงานความมั่นคง

 

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1.    ทักษะในการตรวจสอบความปลอดภัยของ UAS และอุปกรณ์ก่อนใช้งาน

2.    ทักษะในการประเมินความเสี่ยงจากสภาพแวดล้อม เช่น ลม ฝุ่น พื้นที่แออัด

3.    ทักษะในการวางมาตรการป้องกัน เช่น การกำหนดพื้นที่หวงห้าม การกำหนดเขตปลอดภัย

4.    ทักษะในการประเมินและวิเคราะห์เหตุการณ์ความปลอดภัยย้อนหลัง

5.    ทักษะในการตอบสนองต่อเหตุฉุกเฉิน เช่น การเรียก UAS กลับฐาน และการสื่อสารกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1.    ความรู้เกี่ยวกับข้อกำหนดและมาตรฐานความปลอดภัยสำหรับ UAS ตามกฎหมาย

2.    ความรู้ด้านการประเมินความเสี่ยงและการจัดการอุบัติเหตุ

3.    ความรู้เกี่ยวกับระบบความปลอดภัยของ UAS เช่น ระบบ Fail-Safe, RTH

4.    ความรู้เกี่ยวกับการใช้ PPE และมาตรการป้องกันภัยในสนามบินหรือพื้นที่อันตราย

5.    ความรู้เกี่ยวกับแผนฉุกเฉินและระบบการรายงานเหตุการณ์ตามมาตรฐานอุตสาหกรรม

 

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

o    หนังสือการขึ้นทะเบียนรับรองขั้นพื้นฐาน (Basic Certificate) หรือหนังสือการขึ้นทะเบียนขั้นสูง  (Advanced Level 1 Certificate) จากสำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย 

o    เอกสาร/ข้อมูล สรุปจำนวนชั่วโมงการบิน

o    หนังสือรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ (ถ้ามี)

o    แฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio) (ถ้ามี)

o    แบบบันทึกการสอบสัมภาษณ์

o    แบบบันทึกการสังเกตการณ์ภาคปฏิบัติ

(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

o    แบบทดสอบข้อเขียน

o    ประกาศนียบัตร/วุฒิบัตร การอบรมในหลักสูตรที่เกี่ยวข้อง (ถ้ามี)

 

(ค) คำแนะนำในการประเมิน (Assessment Conditions)

o    เจ้าหน้าที่สอบประเมินสมรรถนะ ดำเนินมาตรการเพื่อความปลอดภัยในการปฏิบัติการบิน UAS    โดยพิจารณาจากหลักฐานที่เกี่ยวข้องทั้งหลักฐานด้านการปฏิบัติงาน และหลักฐานความรู้ ประกอบการพิจารณาเข้าสู่กระบวนการประเมินสมรรถนะ

o    การประเมินควรดำเนินการในสภาพแวดล้อมที่ใกล้เคียงกับการปฏิบัติภารกิจจริง

o    ใช้ UAS หรือระบบจำลองที่มีระบบความปลอดภัย เช่น RTH และ Fail-safe พร้อมอุปกรณ์ความปลอดภัยครบถ้วน

o    ผู้ประเมินควรมีความเชี่ยวชาญด้านการปฏิบัติการ UAS และมีประสบการณ์ด้านความปลอดภัยในการบิน

(ง) วิธีการประเมิน (Assessment Methods)

o    การสอบข้อเขียนแบบปรนัย 4 ตัวเลือก

o    การสอบสัมภาษณ์ (Oral Interview)

o    การประเมินภาคปฏิบัติ (Practical Demonstration) 

 

(1) คำแนะนำ: 

            การดำเนินมาตรการด้านความปลอดภัยสำหรับภารกิจ UAS ครอบคลุมตั้งแต่การเตรียมความพร้อมก่อนบิน การประเมินความเสี่ยงระหว่างปฏิบัติภารกิจ ไปจนถึงการตอบสนองต่อเหตุฉุกเฉินหรืออุบัติเหตุที่เกิดขึ้นจริง สภาพแวดล้อมที่เกี่ยวข้องอาจรวมถึงพื้นที่เปิด พื้นที่จำกัด พื้นที่เมือง หรือสภาพภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลงได้ รวมถึงการใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE), การกำหนดพื้นที่ปลอดภัย, และการใช้แผนตอบสนองฉุกเฉินอย่างมีประสิทธิภาพเพื่อปกป้องผู้ปฏิบัติงานและบุคคลภายนอก

(2) คำอธิบายรายละเอียด

             o    ข้อกำหนดด้านความปลอดภัยที่เกี่ยวข้องกับประเภทของ UAS หมายถึง/ได้แก่ มาตรการด้านความปลอดภัย กฎระเบียบ และข้อพึงปฏิบัติ ที่จำเป็นต้องปฏิบัติตาม โดยขึ้นอยู่กับ ประเภทของ UAS ที่ใช้งาน ซึ่งแบ่งตามลักษณะ น้ำหนัก, รูปแบบการควบคุม, และวัตถุประสงค์ในการบิน

             o    การเตรียมมาตรการความปลอดภัยล่วงหน้า พิจารณาจากประเภท UAS สภาพภูมิประเทศ และข้อกำหนดของพื้นที่ เช่น การกำหนดพื้นที่ปลอดภัย การจำกัดเขตปฏิบัติการ

             o    การประเมินความเสี่ยงและใช้มาตรการลดอุบัติเหตุ เช่น การจำกัดเวลาการบิน การใช้เส้นทางหลีกเลี่ยงสิ่งกีดขวาง หรือการควบคุมสภาพ UAS ให้พร้อมใช้งานเสมอ

             o    การตอบสนองต่อสถานการณ์ฉุกเฉิน อย่างมีระบบ เช่น การใช้คำสั่ง RTH การหยุดบินฉุกเฉิน และการติดต่อหน่วยงานสนับสนุนทันทีเมื่อเกิดเหตุ

             o    มาตรการลดความเสี่ยง เช่น การปรับเปลี่ยนเส้นทางการบิน หรือจำกัดระยะเวลาการปฏิบัติภารกิจ

 

o    การสอบข้อเขียนแบบปรนัย 4 ตัวเลือก

o    การสอบสัมภาษณ์ (Oral Interview)

o    การประเมินภาคปฏิบัติ (Practical Demonstration)