หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

ซ่อมรั่ว แก้ไขหม้อแปลงไฟฟ้า และอุปกรณ์ประกอบ (Repair leaks, fix electrical transformers and accessories)

สาขาวิชาชีพพลังงานและพลังงานทดแทน


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ GPW-MIFK-868A

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ ซ่อมรั่ว แก้ไขหม้อแปลงไฟฟ้า และอุปกรณ์ประกอบ (Repair leaks, fix electrical transformers and accessories)

3. ทบทวนครั้งที่ 1 / 2567

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

อาชีพผู้ปฏิบัติงานบำรุงรักษาหม้อแปลงไฟฟ้ากำลัง ระดับ 5

ISCO-08       7412 ช่างซ่อมมอเตอร์ เครื่องกำเนิดไฟฟ้า หม้อแปลงไฟฟ้า

                     8212 ช่างพันขดลวดหม้อแปลงไฟฟ้า (transformer)

                     8212 พนักงานประกอบหม้อแปลงไฟฟ้าแสดงโครงสร้าง 

6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)

ผู้ที่ผ่านหน่วยสมรรถนะนี้ สามารถปฏิบัติงานบำรุงรักษาหม้อแปลงไฟฟ้า ตรวจสอบทำความสะอาดหม้อแปลงไฟฟ้า คราบน้ำมัน ดึงความชื้นออกจากหม้อแปลงไฟฟ้าโดยการ Vacuum และทำ Hot Oil Circulation ได้ ปรับปรุงสภาพน้ำมันหม้อแปลงไฟฟ้า ซ่อมรั่วหม้อแปลงไฟฟ้า รวมถึงการบำรุงรักษา On Load Tap Change ได้ โดยสมารถอธิบายโครงสร้างและหลักการทำงานของ On Load Tab Change ควบคุมเครื่อง Oil Purify and Air Dryer ตรวจสอบและทดสอบ Pre-test/Post-test ได้ รวมถึงวิเคราะห์ผลการทดสอบคราบน้ำมันและ Dynamic Resistance Measurement ได้อย่างถูกต้อง 

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)

พลังงานและพลังงานทดแทน สาขางานระบบผลิตไฟฟ้า

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)

มาตรฐานเกี่ยวกับการบำรุงรักษาหม้อแปลงไฟฟ้า 

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)		 รหัส PC
(จากระบบ)
PGS-MC04-5-013-01

ซ่อมรั่วหม้อแปลงไฟฟ้า

1. ตรวจสอบและทำความสะอาดหม้อแปลงไฟฟ้า และ คราบน้ำมัน ได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย

 PGS-MC04-5-013-01.01 223495
PGS-MC04-5-013-01

ซ่อมรั่วหม้อแปลงไฟฟ้า

2. ตรวจสอบและดึงความชื้นออกจากหม้อแปลงไฟฟ้าโดย Vacuum และการทำ Hot Oil Circulation

 PGS-MC04-5-013-01.02 223496
PGS-MC04-5-013-01

ซ่อมรั่วหม้อแปลงไฟฟ้า

3. สรุป นำเสนอข้อมูลสำหรับการวางแผนบำรุงรักษา บันทึกผล และรายงานผล  

 PGS-MC04-5-013-01.03 223497
PGS-MC04-5-013-02

ปรับปรุงสภาพน้ำมันหม้อแปลงไฟฟ้า

1. อธิบายหลักการปรับปรุงสภาพน้ำมันของ หม้อแปลงไฟฟ้าได้อย่างถูกต้อง 

 PGS-MC04-5-013-02.01 223498
PGS-MC04-5-013-02

ปรับปรุงสภาพน้ำมันหม้อแปลงไฟฟ้า

2. ควบคุมงานปรับปรุงสภาพน้ำมันหม้อแปลงไฟฟ้าได้ตามมาตรฐานและปลอดภัย

 PGS-MC04-5-013-02.02 223499
PGS-MC04-5-013-02

ปรับปรุงสภาพน้ำมันหม้อแปลงไฟฟ้า

3. ตรวจสอบความเรียบร้อยของหม้อแปลงไฟฟ้าพร้อมรายงานผลการทำงาน

 PGS-MC04-5-013-02.03 223500
PGS-MC04-5-013-03

บำรุงรักษา On Load Tap Change

1. อธิบายโครงสร้างและหลักการทำงานของ On Load Tap Change ได้อย่างถูกต้อง

 PGS-MC04-5-013-03.01 223501
PGS-MC04-5-013-03

บำรุงรักษา On Load Tap Change

2. ควบคุมเครื่อง Oil Purify และ Air Dryer ได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย

 PGS-MC04-5-013-03.02 223502
PGS-MC04-5-013-03

บำรุงรักษา On Load Tap Change

3. ตรวจสอบและทดสอบ Pre-test/Post-test ได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย

 PGS-MC04-5-013-03.03 223503
PGS-MC04-5-013-03

บำรุงรักษา On Load Tap Change

4. วิเคราะห์ผลการทดสอบน้ำมัน และ Dynamic Resistance Measurement ได้อย่างถูกต้อง

 PGS-MC04-5-013-03.04 223504
PGS-MC04-5-013-03

บำรุงรักษา On Load Tap Change

5. จัดทำเอกสารรายงานเสนอแนะแนวทางเพื่อป้องกันการเกิดปัญหา

 PGS-MC04-5-013-03.05 223505

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

1    ความรู้เรื่องเครื่องกลไฟฟ้า  ประกอบด้วยเนื้อหาเรื่องวงจรแม่เหล็ก แม่เหล็กยกของโครงสร้างและหลักการทำงานของเครื่องกลไฟฟ้า โครงสร้างและหลักการทำงานของหม้อแปลงไฟฟ้าชนิดหนึ่งเฟสและสามเฟส ระบบและอุปกรณ์ประกอบของหม้อแปลงไฟฟ้า

2.   ความรู้ระบบป้องกันภายในและภายนอกหม้อแปลงไฟฟ้า ทราบถึงหลักการทำงานของระบบและอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่ใช้ป้องกันหม้อแปลง การปรับตั้งอุปกรณ์ป้องกัน

13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

ทักษะในการทำงานด้านเทคนิค (Technical Skills)    

1.    การเลือกใช้เครื่องมือทั่วไป (เครื่องมือช่าง และเครื่องมือวัด) และเครื่องมือพิเศษสำหรับปฏิบัติงานกับหม้อแปลงไฟฟ้าและอุปกรณ์ประกอบ รวมถึงงานเคลื่อยนย้าย ตัดตั้ง และการปรับปรุงสภาพน้ำมันหม้อแปลง

2.    การตรวจสอบและการวิเคราะห์ความผิดปกติและการแก้ไขทางกายภาพของหม้อแปลงไฟฟ้าและอุปกรณ์ประกอบ

3.    การแปรผลและการวิเคราะห์ผลทดสอบหม้อแปลงไฟฟ้าและอุปกรณ์ประกอบ

ทักษะในการทำงาน (Soft Skills)

1.    ทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่น (Team Working)

2.    ทักษะความเป็นผู้นำ (Leadership)

3.    ทักษะการสอนงานเบื้องต้น

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1.    ความรู้สำหรับเครื่องมือที่ใช้ในการบำรุงรักษาหม้อแปลงไฟฟ้าและอุปกรณ์ประกอบ 

2.    วิธีการใช้เครื่องมือในการบำรุงรักษาหม้อแปลงไฟฟ้าและอุปกรณ์ประกอบ

3.    ความรู้เกี่ยวกับความปลอดภัยในการใช้เครื่องมือในการบำรุงรักษาหม้อแปลไฟฟ้าและอุปกรณ์ประกอบ

4.    การเก็บ บำรุง รักษา เครื่องมือทั่วไปและเครื่องมือพิเศษ

14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

   (ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence) หรือ

1.    ใบรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ (ถ้ามี)

2.    แบบบันทึกผลการสังเกตการปฏิบัติงาน (ถ้ามี)

3.    แบบรวบรวม/แฟ้มสะสมผลงานการปฏิบัติงาน (ถ้ามี) 

   (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence) หรือ

1.    หลักฐานการศึกษา

2.    ใบรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ (ถ้ามี)

3.    แบบบันทึกผลการสัมภาษณ์ (ถ้ามี)

4.    แบบบันทึกผลการสอบข้อเขียน (ถ้ามี)  

5.    แบบรวบรวม/แฟ้มสะสมผลงาน (PortFolio) การปฏิบัติงาน (ถ้ามี)

   (ค) คำแนะนำในการประเมิน

ประเมินเข้ารับการประเมินสามารถนำหลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้มาประกอบในการประเมิน โดยรวบรวมข้อมูลตามรายละเอียดที่แสดงใน check-list รายการ

   (ง) วิธีการประเมิน

1.    พิจารณาหลักฐานความรู้ ที่ผู้เข้ารับการประเมินนำมาแสดง เช่น ใบรับรองฯ

2.    พิจารณาหลักฐานการปฏิบัติงาน แสดงหลักฐานการผ่านการอบรม/ใบรับรองจากสถานประกอบการ (ถ้ามี)

15. ขอบเขต (Range Statement)

ขอบเขตของการประเมินสมรรถนะในหน่วยสมรรถนะนี้ ผู้เข้ารับการประเมินจะถูกประเมินทักษะในการดำเนินการซ่อมรั่ว แก้ไขหม้อแปลงไฟฟ้า ปรับปรุงสภาพหม้อแปลงไฟฟ้า และบำรุงรักษา on Load Tap Change 

   (ก) คำแนะนำ

ผู้เข้ารับการประเมินจะต้องปฏิบัติการบำรุงรักษาหม้อแปลงไฟฟ้า โดยต้องทราบถึงข้อหลักของการดำเนินการของการ ซ่อมรั่วหม้อแปลงไฟฟ้า การติดตั้งหม้อแปลงไฟฟ้า การปรับปรุงสภาพน้ำมันหม้อแปลงไฟฟ้า การบำรุงรักษา On Load Tap Change 

   (ข) คำอธิบายรายละเอียด

1.    ซ่อมรั่วหม้อแปลงไฟฟ้า

   1.1    ตรวจสอบและทำความสะอาดหม้อแปลงไฟฟ้า และคราบน้ำมันได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย ดังนี้ ตัวถังหม้อแปลงไฟฟ้า การรั่วซึมรอบนอกของหม้อแปลงไฟฟ้า ชุดกรองความชื้น บุชชิ่งแรงสูงและแรงต่ำ ชุดปรับแรงดันไฟฟ้า ที่วัดระดับน้ำมันหม้อแปลงไฟฟ้า เทอร์โมมิเตอร์ อุปกรณ์ความดัน 

   1.2    ตรวจสอบและดึงความชื้นออกจากหม้อแปลงไฟฟ้าโดย Vacuum และการทำ Hot Oil Circulation ได้ถูกต้องตามมาตรฐานที่กำหนด เช่น ชุดกรองความชื้น โดยสังเกตุและตรวจสอบการเปลี่ยนสีของซิลิก้าเกล (Silica gel) เมื่อสีน้ำเงินเข้มเป็นสีชมพูไป 3 ใน 4 ส่วน ของกระบอกกรองความชื้น ควรแจ้งดำเนินการแก้ไข

2.    ปรับปรุงสภาพน้ำมันหม้อแปลงไฟฟ้า

   2.1    มีความรู้ในด้านการใช้น้ำมันหม้อแปลงไฟฟ้า และหลักการปรับปรุงสภาพน้ำมัน เช่น คุณสมบัติของน้ำมันหม้อแปลงในด้านมีความเป็นฉนวนสูง ทนต่อการเสื่อมสภาพ ทนต่อปฏิกิริยาเคมีที่อาจเกิดขึ้น สามารถระบายความร้อนได้ดี มีอัตราการระเหยต่ำ ไม่มีส่วนผสมของสารมีพิษต้องห้าม เป็นต้น

   2.2    ควบคุมงานปรับปรุงสภาพน้ำมันหม้อแปลงไฟฟ้า โดยจะต้องมีความรู้ในขั้นตอนของการเปลี่ยนถ่ายน้ำมันได้อย่างถูกต้องตามมาตรฐานและปลอดภัย

   2.3    วิเคราะห์ผลการทดสอบน้ำมันหม้อแปลงไฟฟ้า จากตัวอย่างโดยพิจารณาจากสภาพความเป็นฉนวน สัดส่วนน้ำในน้ำมัน ความเสื่อมน้ำมันหม้อแปลง และค่าก๊าซในน้ำมัน ได้อย่างถูกต้อง

3.    บำรุงรักษา On Load Tap Change

   3.1    มีความรู้ด้านโครงสร้างและหลักการทำงานของ On Load Tap Change โดยจะต้องมีความรู้ในขั้นตอนการตรวจสอบ และการใช้งานได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย

   3.2    ควบคุมงานปรับปรุงสภาพน้ำมันหม้อแปลงไฟฟ้า โดยจะดำเนินการติดตั้งและควบคุมการใช้งานเครื่อง Oil Purify และ Air Dryer ทั้งก่อนและหลังการใช้งานได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย

   3.3    มีความสามารถในการตรวจสอบและทดสอบ Pre-test/Post-test ได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย โดยจะดำเนินการปิดกั้นบริเวณพร้อมป้ายแจ้งเตือนและมีผู้เฝ้าระวังในระหว่างทำการทดสอบทางด้านไฟฟ้า 

   3.4    วิเคราะห์ผลการทดสอบน้ำมัน และ Dynamic Resistance Measurement จากตัวอย่างที่นำมาตรวจสอบ โดยวิเคราะห์สภาพความเป็นฉนวน สัดส่วนน้ำในน้ำมัน ความเสื่อมน้ำมัน และค่าก๊าซในน้ำมัน ได้อย่างถูกต้อง

16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

18.1    เครื่องมือประเมิน ซ่อมรั่วหม้อแปลงไฟฟ้า

   (1)   ข้อสอบแบบปรนัย เช่น การซ่อมรั่วหม้อแปลงไฟฟ้า

   (2)   ข้อสอบแบบอัตนัย เช่น การซ่อมรั่วหม้อแปลงไฟฟ้า 

   (3)   การสัมภาษณ์ เช่น การสอบสัมภาษณ์เกี่ยวกับการซ่อมรั่วหม้อแปลงไฟฟ้า โดยมีแฟ้มสะสมผลงานประกอบการสัมภาษณ์

18.2   เครื่องมือประเมิน ปรับปรุงสภาพน้ำมันหม้อแปลงไฟฟ้า

   (1)   ข้อสอบแบบปรนัย เช่น การปรับปรุงสภาพน้ำมันหม้อแปลงไฟฟ้า

   (2)   ข้อสอบแบบอัตนัย เช่น การปรับปรุงสภาพน้ำมันหม้อแปลงไฟฟ้า 

   (3)   การสัมภาษณ์ เช่น การสอบสัมภาษณ์เกี่ยวกับการปรับปรุงสภาพน้ำมันหม้อแปลงไฟฟ้า โดยมีแฟ้มสะสมผลงานประกอบการสัมภาษณ์

18.3   เครื่องมือประเมิน บำรุงรักษา On Load Tap Change

   (1)   ข้อสอบแบบปรนัย เช่น การบำรุงรักษา On Load Tap Change

   (2)   ข้อสอบแบบอัตนัย เช่น การบำรุงรักษา On Load Tap Change 

   (3)   การสัมภาษณ์ เช่น การสอบสัมภาษณ์เกี่ยวกับการบำรุงรักษา On Load Tap Change โดยมีแฟ้มสะสมผลงานประกอบการสัมภาษณ์

กลับ

ยินดีต้อนรับ