หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

ปฏิบัติงานติดตั้ง ซ่อม และบำรุงรักษาระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์ได้ตามหลักความปลอดภัยพื้นฐาน

สาขาวิชาชีพพลังงานและพลังงานทดแทน


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ GPW-SPCN-536A

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ ปฏิบัติงานติดตั้ง ซ่อม และบำรุงรักษาระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์ได้ตามหลักความปลอดภัยพื้นฐาน

3. ทบทวนครั้งที่ 1 / 2566

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

ผู้ปฏิบัติงานด้านการติดตั้ง ซ่อม และบำรุงรักษาระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์  ระดับ 3

ISCO-08    3131 ช่างเทคนิคควบคุมเครื่องจักรโรงไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์

                  3123 หัวหน้าช่างไฟฟ้า

                  3113 ช่างเทคนิคด้านวิศวกรรมไฟฟ้า    

                  3113 ช่างเทคนิคไฟฟ้า    

                  3113 นักประเมินราคาวิศวกรรมไฟฟ้า

 

6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)

           ผู้ที่ผ่านหน่วยสมรรถนะนี้สามารถปฏิบัติงานติดตั้ง ซ่อม และบำรุงรักษาระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์ได้อย่างถูกต้องตามหลักความปลอดภัยพื้นฐาน ประกอบด้วย ปฏิบัติงานบนที่สูงด้วยความปลอดภัย ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้าได้อย่างปลอดภัย โดยการสวมใส่อุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคล (PPE) ก่อนการปฏิบัติงาน ปฏิบัติงานด้วยความระวัง รู้ถึงสาเหตุและอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นได้ในระหว่างการปฏิบัติงาน และสามารถวางแผนบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance) การเกิดอัคคีภัยที่มีสาเหตุมาจากระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์ รวมถึงการระงับเหตุกรณีเกิดอัคคีภัยที่มีสาเหตุมาจากไฟฟ้าช๊อต/ไหม้ ในขณะปฏิบัติงาน

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)

กลุ่มอาชีพพลังงานและพลังงานทดแทน

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)

10.1     กฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัยฯ เกี่ยวกับ   

 การป้องกันและระงับอัคคีภัย (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2561

10.2     กฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีว-

       อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับไฟฟ้า พ.ศ. 2558

10.3    กฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหารและการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับงานก่อสร้าง พ.ศ. 2551

10.4    ประกาศกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการฝึกอบรมผู้บริหาร หัวหน้างาน และลูกจ้าง ด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงาน

10.5    ประกาศกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน เรื่อง กําหนดมาตรฐานอุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคล พ.ศ. 2554

10.6    ความปลอดภัยในการผลิตและการใชพลังงานแสงอาทิตยที่ติดตั้งบนหลังคา (Solar PV Rooftop Safety): กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน

10.7    มาตรฐานการจัดการความปลอดภัยในการทำงานบนที่สูง (มปอ.101:2561)

10.8    มาตรฐานการยกและเคลื่อนย้ายวัสดุด้วยแรงกายตามหลักการยศาสตร์ (มปอ.302:2561)

10.9    มาตรฐานระบบการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (มปอ.401:2561)

10.10    มาตรฐานการประเมินความเสี่ยงด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (มปอ.402:2561)

10.11    มาตรฐานของอุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคล กระทรวงแรงงาน

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)		 รหัส PC
(จากระบบ)
PV22011 ปฏิบัติงานตามหลักความปลอดภัยในการปฏิบัติงานบนที่สูง

1.1  เลือกใช้อุปกรณ์และสวมอุปกรณ์ป้องกันภัยในการปฏิบัติงานบนที่สูงที่มีมาตรฐาน

 190263
PV22011 ปฏิบัติงานตามหลักความปลอดภัยในการปฏิบัติงานบนที่สูง

1.2 บ่งชี้สาเหตุ/อุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นจากการปฏิบัติงานบนที่สูงเพื่อควบคุมความเสี่ยงในการปฏิบัติงานบนที่สูงไม่ให้เกิด

 190264
PV22011 ปฏิบัติงานตามหลักความปลอดภัยในการปฏิบัติงานบนที่สูง

1.3 ประเมินความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุจากการปฏิบัติงานบนที่สูงก่อนการปฏิบัติงาน

 190265
PV22011 ปฏิบัติงานตามหลักความปลอดภัยในการปฏิบัติงานบนที่สูง

1.4  อ่านสัญลักษณ์ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงานบนที่สูง

 190266
PV22011 ปฏิบัติงานตามหลักความปลอดภัยในการปฏิบัติงานบนที่สูง

1.5 ปฐมพยาบาลเบื้องต้นอันเนื่องมาจากการเกิดอุบัติเหตุจากการปฏิบัติงานบนที่สูงระหว่างปฏิบัติงานติดตั้ง ซ่อม และบำรุงรักษาระบบผลิตไฟฟ้า

 190267
PV22012 ปฏิบัติงานตามหลักความปลอดภัยในการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้า

2.1 เลือกใช้อุปกรณ์และสวมอุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคลในการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้า

 190268
PV22012 ปฏิบัติงานตามหลักความปลอดภัยในการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้า

2.2 บ่งชี้สาเหตุ/อุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นจากการปฏิบัติงาน/ข้อควรระวัง

 190269
PV22012 ปฏิบัติงานตามหลักความปลอดภัยในการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้า

2.3 ประเมินความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุจากการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้า

 190270
PV22012 ปฏิบัติงานตามหลักความปลอดภัยในการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้า

2.4 อ่านสัญลักษณ์ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้า

 190271
PV22012 ปฏิบัติงานตามหลักความปลอดภัยในการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้า

2.5 ปฐมพยาบาลเบื้องต้นผู้ได้รับอุบัติเหตุจากการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้าในระหว่างการปฏิบัติงานติดตั้ง ซ่อม และบำรุงรักษาระบบผลิตไฟฟ้า

 190272
PV22013 ป้องกันและระงับเหตุกรณีเกิดอัคคีภัยในขณะปฏิบัติงานติดตั้ง ซ่อม และบำรุงรักษาระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์

3.1 ระบุสาเหตุและวิธีป้องกันการเกิดอัคคีภัยที่อาจเกิดกับระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์

 PV22013.01 190273
PV22013 ป้องกันและระงับเหตุกรณีเกิดอัคคีภัยในขณะปฏิบัติงานติดตั้ง ซ่อม และบำรุงรักษาระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์

3.2 วางแผนบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance) การเกิดอัคคีภัยที่มีสาเหตุมาจากระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์

 PV22013.02 190274
PV22013 ป้องกันและระงับเหตุกรณีเกิดอัคคีภัยในขณะปฏิบัติงานติดตั้ง ซ่อม และบำรุงรักษาระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์ 3.3 จัดการหากเกิดอัคคีภัยที่มีสาเหตุมาจากไฟฟ้าช๊อต/ไหม้ ระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์ PV22013.03 190672

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)
N/A

13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1.    ทักษะการใช้อุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคลในการปฏิบัติงาน (PPE)

2.    ทักษะการคิดวิเคราะห์และวางแผนงาน

3.    ทักษะการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า

4.    ทักษะการปฐมพยาบาลเบื้องต้น

5.    ทักษะการปฏิบัติงานบนที่สูง

6.    ทักษะการปฏิบัติงานด้านไฟฟ้า

7.    ทักษะการระงับเหตุ และรองรับภาวะฉุกเฉินที่เกิดจากอัคคีภัย

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1.    ความรู้เกี่ยวกับการเลือกใช้อุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคลให้เหมาะกับงาน

2.    ความรู้เกี่ยวกับสาเหตุของอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นในการปฏิบัติงานบนที่สูงและในการปฏิบัติงานที่เกี่ยวของกับไฟฟ้า

3.    ความรู้เกี่ยวกับป้ายสัญลักษณ์

4.    ความรู้เกี่ยวกับการปฐมพยาบาลผู้ที่ประสบอุบัติเหตุตกจากที่สูง

5.    ความรู้เกี่ยวกับการปฐมพยาบาลผู้ที่ประสบอุบัติเหตุที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้า

6.    ความรู้เกี่ยวกับวิธีการป้องกันการเกิดอัคคีภัยที่อาจเกิดกับระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์

7.    ความรู้เกี่ยวกับการวางแผนบำรุงรักษาเชิงป้องกันการเกิดอัคคีภัยที่มีสาเหตุมาจากระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์

8.    ความรู้เกี่ยวกับวิธีการใช้งานอุปกรณ์ดับเพลิง

9.    ความรู้ในการอพยพและช่วยเหลือตนเองในกรณีเกิดอัคคีภัย

 

14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

     1.    ใบรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ หรือ

     2.    ใบรับรองหรือหลักฐานการผ่านการฝึกอบรม หรือ

     3.    แบบบันทึกผลการสังเกตการปฏิบัติงาน หรือ

     4.    แบบรวบรวม/แฟ้มสะสมผลงานการปฏิบัติงาน (Portfolio)

(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence) 

    1.    ใบรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ หรือ 

    2.    หลักฐานการศึกษา หรือ

    3.    ใบรับรองหรือหลักฐานการผ่านการฝึกอบรม หรือ

    4.    แบบบันทึกผลการสัมภาษณ์ หรือ

    5.    แบบบันทึกผลการสอบข้อเขียน หรือ 

    6.    แบบรวบรวม/แฟ้มสะสมผลงานการปฏิบัติงาน 

(ค) คำแนะนำในการประเมิน  

       ผู้ประเมินตรวจประเมินการปฏิบัติงานติดตั้ง ซ่อม และบำรุงรักษาระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์ได้อย่างถูกต้องตามหลักความปลอดภัยพื้นฐาน ประกอบด้วย ปฏิบัติงานบนที่สูง ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้า และการป้องกันและระงับเหตุกรณีเกิดอัคคีภัยในขณะปฏิบัติงาน

 

15. ขอบเขต (Range Statement)

     การปฏิบัติงานติดตั้ง ซ่อม และบำรุงรักษาระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์ได้อย่างถูกต้องตามหลักความปลอดภัยพื้นฐาน ประกอบด้วย

          -    การปฏิบัติงานบนที่สูง คือ การทำงานสูงจากพื้นที่ที่ปฏิบัติงานเกินสองเมตรขึ้นไป ซึ่งต้องเลือกใช้และสวมอุปกรณ์ป้องกันภัยที่มีมาตรฐาน ประเมินความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุจากการปฏิบัติงานบนที่สูงและควบคุมความเสี่ยง เข้าใจสัญลักษณ์ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานบนที่สูง และสามารถปฐมพยาบาลเบื้องต้นอันเนื่องมาจากการเกิดอุบัติเหตุจากการปฏิบัติงานบนที่สูงได้

         -    การปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้า คือ การเลือกใช้และสวมอุปกรณ์ป้องกันภัยที่มีมาตรฐาน ประเมินความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุจากการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้าและควบคุมความเสี่ยง เข้าใจสัญลักษณ์ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานเกี่ยวข้องกับไฟฟ้า และสามารถปฐมพยาบาลเบื้องต้นอันเนื่องมาจากการเกิดอุบัติเหตุจากการปฏิบัติงานเกี่ยวข้องกับไฟฟ้าได้

        -    การป้องกันและระงับเหตุกรณีเกิดอัคคีภัยในขณะปฏิบัติงานติดตั้ง ซ่อม และบำรุงรักษา ระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์ คือ การระบุสาเหตุและวิธีป้องกันการเกิดอัคคีภัยที่อาจเกิดกับระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์ การวางแผนบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance) การเกิดอัคคีภัยที่มีสาเหตุมาจากระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์ และการจัดการหากเกิดอัคคีภัยที่มีสาเหตุมาจากไฟฟ้าช๊อต/ไหม้ ระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์

 (ก) คำแนะนำ

ผู้เข้ารับการประเมินต้องให้ความสำคัญกับข้อปฏิบัติด้านความปลอดภัย ประกอบด้วย               ความปลอดภัยส่วนบุคคล และความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน เช่น สวมใส่อุปกรณ์ป้องกันภัยที่เหมาะสมกับลักษณะการทำงาน ปฐมพยาบาลเบื้องต้นตามลักษณะการเกิดอุบัติเหตุ วางแผนเพื่อป้องกันการเกิดอัคคีภัย รวมทั้งการจัดการหากเกิดอัคคีภัยที่มีสาเหตุมาจากไฟฟ้าช๊อต/ไหม้ ระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์

(ข) คำอธิบายรายละเอียด

    1.    การประเมินความเสี่ยง

การประเมินความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุจากการปฏิบัติงานบนที่สูง สำหรับการทำงานบนที่สูงตั้งแต่ 2 เมตรขึ้นไป พิจารณาจาก 

        -    โอกาสของการตกของบุคคล และ/หรือ สิ่งของที่จะเกิดขึ้น   

        -    ความรุนแรงของการบาดเจ็บที่เกี่ยวกับบุคคล และ/หรือ ความเสียหายของทรัพย์สิน

การประเมินความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุจากการปฏิบัติงานเกี่ยวข้องกับไฟฟ้า พิจารณาจาก  

       -    ชนิดและสภาพอุปกรณ์ทางไฟฟ้าที่เชื่อมต่อระบบ

       -    ความรุนแรงของการบาดเจ็บที่เกี่ยวกับบุคคล และ/หรือ ความเสียหายของทรัพย์สิน

การประเมินความเสี่ยงจะทำให้ทราบถึงระดับความเสี่ยง นำไปสู่การจัดลำดับความสำคัญของการขจัดหรือควบคุมความเสี่ยงนั้น การประเมินความเสี่ยงจะมีประสิทธิผลสูงสุดขึ้นอยู่กับข้อมูลมีความถูกต้องสมบูรณ์ ครบถ้วนเพียงใด 

     2.    การปฐมพยาบาลเบื้องต้น

        - การเกิดอุบัติเหตุจากการปฏิบัติงานบนที่สูง

ไม่ควรขยับผู้บาดเจ็บโดยเด็ดขาด หากไม่ได้ผ่านการฝึกอบรมในการปฐมพยาบาลผู้บาดเจ็บ เพราะอาจเป็นอันตรายต่อผู้บาดเจ็บได้ การขยับตัวผู้บาดเจ็บอย่างไม่ถูกวิธี มีโอกาสทำให้เกิดการบาดเจ็บซ้ำได้ ในเบื้องต้นให้หาข้อมูลสาเหตุของการตกจากที่สูง เพื่อประเมินและสังเกตอาการประกอบการปฐมพยาบาลเบื้องต้นอย่างถูกต้อง

       - การเกิดอุบัติเหตุจากการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้า 

ให้ผู้ที่จะเข้าไปช่วยเหลือป้องกันตัวเอง ก่อนเคลื่อนย้ายผู้ถูกไฟฟ้าดูดหรือช๊อตออกมา เพื่อทำการปฐมพยาบาลเบื้องต้น และส่งต่อไปยังโรงพยาบาล

 

16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

18.1 เครื่องมือประเมิน ปฏิบัติงานตามหลักความปลอดภัยในการปฏิบัติงานบนที่สูง

       1) ข้อเขียนแบบปรนัย เช่น ปรนัย 4 ตัวเลือก

       2) การสัมภาษณ์เชิงเทคนิค 

18.2 เครื่องมือประเมิน ปฏิบัติงานตามหลักความปลอดภัยในการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้า

      1) ข้อเขียนแบบปรนัย เช่น ปรนัย 4 ตัวเลือก

      2) การสัมภาษณ์เชิงเทคนิค

18.3 เครื่องมือประเมิน ป้องกันและระงับเหตุกรณีเกิดอัคคีภัยในขณะปฏิบัติงานติดตั้ง ซ่อม และบำรุงรักษาระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์

     1) ข้อเขียนแบบปรนัย เช่น ปรนัย 4 ตัวเลือก

     2) การสัมภาษณ์เชิงเทคนิค

หมายเหตุ : หากผู้เข้ารับการทดสอบยื่นแฟ้มสะสมผลงานประกอบการทดสอบ จะได้รับคะแนนเพิ่มเติม  ไม่เกินร้อยละ 5 โดยคะแนนรวมทั้งหมด คิดเป็นร้อยละ 100

กลับ

ยินดีต้อนรับ